Үзгәрешләр чоры мәдрәсәсе, 0+

УРНАШУ УРЫНЫ

КҮРГӘЗМӘНЕҢ ТАСВИРЛАМАСЫ

Күргәзмә Казандагы Мөхәммәдия мәдрәсәсенең 140 еллыгына һәм аңа нигез салучы, күренекле татар дин белгече, җәмәгать һәм дин эшлеклесе, мәгърифәтче Галимҗан Барудиның тууына 165 ел тулуга багышлана.

Мөхәммәдия мәдрәсәсе – революциягә кадәрге Россиянең иң эре мөселман уку йортларының берсе. Аны тәмамлаучылар – татарның күренекле мәдәният, фән, сәнгать, сәясәтнең эре эшлеклеләре. Галимҗан Барудиның бу уку йорты җитәкчесе вазифасындагы эшчәнлеге – милләт, дин, алгарыш мәнфәгатьләренә хезмәт итүнең мисалы.

Мәдрәсә илебез тарихының иң кызыклы чорында 35 ел эшләү дәверендә үсеш ала, үзе үзгәрә һәм кешеләрне үзгәртә. Мөхәммәдия мәдрәсәсе мәгариф реформасының җәмгыятьнең ничек төзелергә тиешлеге һәм бу җәмгыятьтә яшәүче кешене ничек формалаштыруы турындагы күзаллауларны ачык раслый.

«Казан Кремле» музей-тыюлыгы фондларында сакланган шәкертләрнең (укучылар) һәм мәдрәсә укытучыларының фоторәсемнәре, революциягә кадәрге китаплар, «Дин вә әдәб» журналы номерлары уку процессын оештыруда күрсәтелгән новаторлыкны, ректорның, укытучыларның һәм студентларның җәдид (яңартылган) татар мәдрәсәсенә керткән өлешен бәяләргә мөмкинлек бирә.

Галимҗан Баруди кулъязмалары, шәкертләрнең истәлекләре, дипломнар, дәресләр челтәрләре, дәреслекләр, программалар, укытучыларның фотографияләре һәм Казан федераль университеты Фәнни китапханәсе тупланмасыннан башка уникаль документлар. Бу предметларның һәрберсе экспериментка ачыклык, белемгә хөрмәт һәм Мөхәммәдия мәдрәсәсендә булган иҗат рухын күрсәтә.

Рәссам Руслан Ибраһимовның күргәзмә өчен махсус ясалган акварель рәсемнәре мәдрәсә шәкертләре тормышыннан алынган күренешләрне тәкъдим итә: китапханәдәге дәресләр, кышкы уеннар, беренче театр спектакльләре, кызлар мәктәбендә дәресләр, дипломнар тапшыру һәм башкалар.

1918 елда ябылган мәдрәсә советлар чорыннан соң дини уку йорты буларак яңадан ачыла. Татар мәдрәсәсенең яңа тарихы Мөхәммәдия мәдрәсәсе һәм «Хозур» нәшрият йортының архив документлары белән тәкъдим ителә.